Nöroanatomi Nedir
İnsan beyni içindeki işlevleri bulmayan çalışan ve yerlerini belirleyen nöroanatomi, bir tıp dalıdır. Beyindeki etkileşimi ve nörolojik değişimleri deneysel araştırmalar ile takip eden nöroanatomi, insan beyni içerisindeki değişimleri inceler. Aynı zamanda bu alan insan beyninin çalışma işlevini değiştiren beyin yapısı içerisindeki patolojik değişimleri de takip eder. Nöroanatomi, lezyonların da işlevini inceler. Özellikle bilinenlerin ötesini görmeye çalışan bir bilim dalıdır.
İnsan sinir sistemi periferik ve merkezi olarak iki bölüme ayrılır. Beyin yapısı içerisinde mevcut olan sinir sistemi ile omurilikten oluşan bu bölüm merkezi sinir sistemi; davranışları düzenlemek açısından insan vücudunda önemli bir rol oynar.Merkezi sinir sistemi dışında vücudun tüm nöronlarından ise periferik sinir sistemi oluşmaktadır. Bu sistem otonom ve somatik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır.Algısal bilgiyi duyu organlarından alıp omurilik ve beyne ileten nöronlardan ve motor talimatları kaslara götüren nöronlardan somatik sinir sistemi oluşur. Otonom sinir sistemi de ikiye ayrılmaktadır; sempatik sinir sistemi vücudu harekete hazırlarken, parasempatik sinir sistemi ise vücudun enerjisini korumaya ve onu dinlenmeye hazırlar.
Nöroanatomi Ağı Nasıl Bir Yapıya Sahiptir?
Vücudun sahip olduğu en karmaşık ağ yapılarından biri de vücudun merkezi sinir sistemi ağıdır. Etrafta var olan tüm bilgileri bu ağ yapısı sürekli olarak işler, yorumlar ve bununla birlikte bireyin karar vermesine yardım eder. Bu ap sistemi, özellikle insan davranışlarına yön verirken, aynı zamanda vücudun fonksiyonlarını da yönetir. Merkezi sinir sisteminin çok iyi bilinmesi; vücut içerisinde ki fonksiyonları, oluşan problemleri ve gidişatını tanımlayabilmek için önemlidir. İlgili kurumlarda nöroanatomi pek fazla sevilmese de, özellikle günümüzde öneminin anlaşılmaya başlandığı bir bölümdür.
Nöroanatomi Dalı İçerisinde Neler Barındırmaktadır?
İçerisinde pek çok anatomik yapı barındıran merkezi sinir sistemi, genel olarak içeriden ve çevreden iletilen uyarılara karşı tepki verir. Isı, basınç, acı ve benzeri çevresel uyarılar bunlara örnek olarak gösterilebilir. Ancak bunlar yalnızca çevresel olarak oluşan faktörler değildir, genellikle enfeksiyon belirten uyarılar ise iç bölümde oluşan uyarılardır. Vücut oksijene, besine ya da suya ihtiyaç duyduğunda da tepki verir. Kişilerin işlev merkezine vücutta oluşan tüm iç ve dış uyarılara göre bildirim gitmektedir. Merkezi sinir sistemi nöronları bu olaylardan sonra devreye sokmaktadır.Elektro fizyolojik uyarılma sonucunda ise dendritler aracılığı ile nöronlar hücre çekirdeği ve aksonlarına ulaşmaktadır. Diğer nöronların sinaps olarak adlandırılan bağlantı noktalarına ulaşmaları ise kimyasal uyarılar sonucunda olmaktadır.
Nöronlar Birbirleriyle Nasıl İletişim Kurmaktadır?
Düzenli olarak birbirleriyle iletişim sağlayan nöronların kurdukları bu iletişim ağı Pathway adı ile tanımlanmaktadır. Pathway kümeleri, merkezi sinir sistemi içerisinde mevcut olan aksonlardan oluşmakta ve trat olarak nöroanatomi dalında isimlendirilmektedir. Kaslar ve bazı yapılar ise merkezi sinir sistemi dışında yer alan diğer sinir sistemleridir.